‘തൊഴില്‍രഹിത വളര്‍ച്ച’: ആഖ്യാനങ്ങളും വസ്തുതകളും

ഭാരതത്തിന്റെ വളര്‍ച്ച തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് വര്‍ധിച്ചുവരുന്ന തൊഴിലും ഉപഭോഗവും തമ്മിലുള്ള പരസ്പര ബന്ധം തെളിയിക്കുന്നു. ഇത് ‘തൊഴില്‍രഹിത വളര്‍ച്ച’ എന്ന ആഖ്യാനം തെറ്റെന്നു തെളിയിക്കുന്നു. ‘തൊഴില്‍രഹിത വളര്‍ച്ച’ എന്ന അവകാശവാദം വസ്തുതകള്‍, യുക്തി, സാമ്പത്തിക സിദ്ധാന്തം എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലല്ല.

1990 കളുടെ തുടക്കത്തില്‍ യേല്‍ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനായ നിക്കോളാസ് പെര്‍ന, ‘തൊഴില്‍രഹിത വളര്‍ച്ച’ എന്ന പദത്തെ, ജിഡിപി വളര്‍ച്ച ഒന്നുകില്‍ തൊഴില്‍ വളര്‍ച്ചയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്തതോ അല്ലെങ്കില്‍ തൊഴില്‍ കുറയുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതോ ആയ പ്രതിഭാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കാന്‍ ഉപയോഗിച്ചു. ‘തൊഴില്‍രഹിത വളര്‍ച്ച’ എന്ന സിദ്ധാന്തം സൂചിപ്പിക്കുന്നതിന് വിരുദ്ധമായ പ്രതിഭാസമാണ് ഇന്ത്യയിലെ കണക്കുകള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 2016-17, 2022-23 കാലയളവില്‍, തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ ഏതാണ്ട് 36 ശതമാനം അഥവാ എണ്ണത്തില്‍ 17 ദശലക്ഷം വര്‍ധിച്ചു. അതേസമയം ജിഡിപി ഇതേ കാലയളവില്‍ ആരോഗ്യകരമായ ശരാശരി വളര്‍ച്ചാ നിരക്കായ 6.5 ശതമാനത്തിലധികമായി.

എന്നാലും, തൊഴില്‍ വസ്തുത ‘വ്യാജ’മാണെന്ന് ചില കോണുകളില്‍ നിന്നുള്ള അവകാശവാദങ്ങളില്‍ പരിശോധന ആവശ്യമാണ്.

ഡാറ്റയുടെ കൃത്യത

ആദ്യം നമുക്ക് കണക്കുകള്‍ മനസ്സിലാക്കാം. റിസര്‍വ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ, കെഎല്‍ഇഎംഎസ് ഡാറ്റാബേസ് പരിപാലിക്കുന്നു. അത് മേഖലാ തലത്തിലെ പ്രധാന മാക്രോ സാമ്പത്തിക മാനദണ്ഡങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള 1980-81 മുതലുള്ള വാര്‍ഷിക ഡാറ്റ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. എംപ്ലോയ്മെന്റ് ആന്‍ഡ് എംപ്ലോയ്മെന്റ് സര്‍വേ (ഇയുഎസ്), ആനുകാലിക തൊഴില്‍സേന സര്‍വേ (പിഎല്‍എഫ്എസ്) എന്നിവയില്‍ നിന്നുള്ള ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തൊഴിലവസരങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള എസ്റ്റിമേറ്റുകളും ഇതില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഡാറ്റയുടെ ദൗര്‍ലഭ്യവും വിവിധോദ്ദേശ്യ സര്‍വേകള്‍ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള മുന്‍കാല ഇടപെടലുകളുടെ അഭാവവും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോള്‍, രാജ്യത്തെ വളര്‍ച്ചയ്‌ക്കും ഉല്‍പ്പാദനക്ഷമതാ ഗവേഷണത്തിനുമുള്ള വിശ്വസനീയമായ ഏക ആശ്രയമാണ് കെഎല്‍ഇഎംഎസ് ഡാറ്റാബേസ്.

സൈദ്ധാന്തിക അടിത്തറ

ഭാരതത്തെപ്പോലെ വളര്‍ന്നുവരുന്ന സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, തൊഴിലില്ലായ്മ വളര്‍ച്ച ഉപഭോഗച്ചെലവിലെ സ്തംഭനാവസ്ഥയില്‍ പ്രതിഫലിക്കണം. ചില സ്രോതസ്സുകള്‍ അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ, തൊഴില്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കല്‍ കൂടുതലും ശമ്പളമില്ലാത്ത വീട്ടുജോലികളിലാണെങ്കില്‍, കുറഞ്ഞ ശമ്പളമുള്ള അനൗപചാരിക ജോലികളിലേക്കുള്ള മാറ്റത്താല്‍ പോലും, അത് ഗാര്‍ഹിക വരുമാനത്തില്‍ താഴോട്ടുള്ള മാറ്റത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അത് ഉപഭോഗത്തെ ബാധിക്കും; പ്രത്യേകിച്ച് താഴ്ന്ന വരുമാന നിലവാരത്തില്‍. ദേശീയ വരുമാന കണക്കെടുപ്പു രീതികളുടെ സമമിതി കണക്കിലെടുക്കുമ്പോള്‍, ജിഡിപിയിലെ വര്‍ധന സൂചിപ്പിക്കുന്നത് അത്തരമൊരു മാറ്റം ഉണ്ടായിട്ടില്ല എന്നാണ്. 2022-23 വരെയെങ്കിലും, രാജ്യത്തിന്റെ വളര്‍ച്ച പ്രധാനമായും ഉപഭോഗം അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ്. ജിഡിപിയുടെ 55 ശതമാനത്തിലധികം സംഭാവനയേകുന്ന ഉപഭോഗം പ്രാഥമിക വളര്‍ച്ചാ ശക്തിയാണ്. ഇത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്നു.

ഭാരതത്തെപ്പോലുള്ള വികസ്വര സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയില്‍ ഉപഭോഗാധിഷ്ഠിത വളര്‍ച്ചയ്‌ക്ക് തൊഴില്‍ സൃഷ്ടിക്കല്‍ അനിവാര്യമാണ്. മൂലധന വിഹിതത്തെ ആശ്രയിച്ച് തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നത് മറ്റ് തരത്തിലുള്ള വളര്‍ച്ചയുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നു. പക്ഷേ മറിച്ചല്ല. വരുമാനം ഒരു പരിധിക്കപ്പുറത്തേക്ക് വളരുമ്പോള്‍, ആസ്തി സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുന്ന കൂടുതല്‍ സമ്പാദ്യങ്ങളുണ്ടാകും. കൂടാതെ ഉപഭോഗ പ്രവണതയിലും ഇടിവുണ്ടാകും. ബദല്‍ ഫലങ്ങളെക്കാള്‍ വരുമാന പ്രഭാവം നിലനില്‍ക്കും. മറ്റൊരു വിധത്തില്‍ പറഞ്ഞാല്‍, ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളില്‍ പ്രായോഗിക പഠനങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ആധികാരികമായി വാദിക്കുകയോ തെളിയിക്കപ്പെടുകയോ ചെയ്താലും, താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള വിഭാഗങ്ങളുടെ ഉപഭോഗത്തിലുള്ള നാമമാത്രമായ പ്രവണത, ഉയര്‍ന്ന വരുമാനമുള്ള വിഭാഗത്തേക്കാള്‍ കൂടുതലാണ്. ഈ വരുമാന വര്‍ധന, ഉയര്‍ന്ന വരുമാനമുള്ള വിഭാഗത്തിലെ വരുമാന വര്‍ധനയേക്കാള്‍ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയുടെ ഉപഭോഗ മാര്‍ഗത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണ്. ഭാരത സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയിലെ ഉപഭോഗ വളര്‍ച്ച (ജിഡിപി വളര്‍ച്ചയ്‌ക്കൊപ്പം) പുതിയ തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നത് ഉപഭോഗ വളര്‍ച്ചയിലേക്ക് നയിക്കുന്നു എന്നതിന്റെ തെളിവാണ്.

ഗാര്‍ഹിക ഉപഭോഗച്ചെലവ് സര്‍വേ (എച്ച്‌സിഇഎസ്) വിവരങ്ങള്‍ ഇതു സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. ഇതു കഴിഞ്ഞ ദശകത്തില്‍ ഗ്രാമീണ-നഗര ഉപഭോഗം വലിയ തോതില്‍ വര്‍ധിച്ചതായി കാണിക്കുന്നു. തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടാത്ത സാഹചര്യത്തില്‍ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയിലുടനീളം യഥാര്‍ഥ ഉപഭോഗ വളര്‍ച്ച നിലനിര്‍ത്താനാകില്ല. അങ്ങനെ, തൊഴിലില്ലായ്മ വളര്‍ച്ച രാജ്യത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അസാധ്യമായ പ്രതിഭാസമാണ്.

തൊഴില്‍ ഇലാസ്തികത വെളിപ്പെടുത്തുന്നതെന്ത്?

2017-23 കാലയളവില്‍, മൂല്യവര്‍ധനയില്‍ ഒരു ശതമാനം വര്‍ധനയ്‌ക്കായി തൊഴിലുകളില്‍ 1.11 ശതമാനം വര്‍ധനയുണ്ടായി എന്നാണ്. എന്നാല്‍, 2011-16ല്‍ തൊഴില്‍ ഇലാസ്തികത 0.01 മാത്രമായിരുന്നു. ഉപഭോഗ വളര്‍ച്ച നേരിയ തോതില്‍ കുറഞ്ഞുവന്ന കാലഘട്ടം കൂടിയാണിത്.

കൂടാതെ, സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയില്‍ മൊത്തത്തിലുള്ള തൊഴില്‍-മൂലധന അനുപാതം ഏകദേശം 1.11 ഉം, സേവന മേഖലയുടെ അനുപാതം 1.17ഉം ആണ്. അതിനാല്‍, ‘തൊഴില്‍രഹിത വളര്‍ച്ച’ എന്ന സിദ്ധാന്തം ഡാറ്റാബേസുകളുടെ സ്ഥിരത, സാമ്പത്തിക യുക്തി, അനുഭവപരമായ തെളിവുകള്‍ എന്നിവയുടെ താരതമ്യവീക്ഷണത്തില്‍ നിലകൊള്ളുന്നില്ല. അതേസമയം, ജനസംഖ്യാപരമായ മെച്ചം ആസ്വദിക്കുന്ന നമ്മുടെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥ അതിന്റെ തൊഴില്‍ ശേഷി പൂര്‍ണ്ണമായും പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നില്ല എന്ന വസ്തുത ശേഷിക്കുന്നു. വലിയൊരു അവസരം നമുക്ക് മുന്നിലുണ്ട്. അതിനാല്‍ അനുയോജ്യമായ വിധത്തില്‍ വിദ്യാഭ്യാസം, പരിശീലനം, ശേഷി കെട്ടിപ്പടുക്കല്‍, മെച്ചപ്പെട്ട ആരോഗ്യ-സാമൂഹിക സംരക്ഷണ നയങ്ങള്‍ എന്നിവയിലൂടെ തൊഴില്‍ സേനയെ, മനുഷ്യ മൂലധനമായി പരിവര്‍ത്തനം ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്.

(ഒബ്‌സര്‍വര്‍ റിസര്‍ച്ച് ഫൗണ്ടേഷന്‍ ഡയറക്ടറാണ് നിലഞ്ജന്‍ ഘോഷ്. ഇതേ സ്ഥാപനത്തില്‍ ഗവേഷണ സഹായിയാണ് ആര്യ റോയ് ബര്‍ധന്‍)