ഡോ. പി.കെ.രാജഗോപാല്‍, അഷ്ടമുടി
ലോക പ്രശസ്തി നേടിയ അയ്യപ്പക്ഷേത്രമാണ് ശബരിമല. കാനനവാസന്റെ പൂങ്കാവനവും പുണ്യനദിയും ദക്ഷിണ ഗംഗ എന്നറിയപ്പെടുന്ന പമ്പാനദിയുമൊക്കെ നേരിടുന്ന പാരിസ്ഥിതിക വെല്ലുവിളികള്‍ ഏറെ ഗൗരവമായി കാണേണ്ടതാണ്. ക്ഷേത്ര ദര്‍ശനത്തിന് എത്തുന്നവരില്‍ കേരളത്തില്‍ നിന്ന് പുറമെ ദക്ഷിണേന്ത്യന്‍ സംസ്ഥാനങ്ങളായ തമിഴ്നാട്, കര്‍ണാടക, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് എന്നിവിടങ്ങളില്‍ നിന്നും മാത്രമല്ല, രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളില്‍ നിന്നും വിദേശത്തു നിന്നുമുള്ള തീര്‍ത്ഥാടകര്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. കോടിക്കണക്കിനു അയ്യപ്പന്മാരെ ആകര്‍ഷിക്കുന്ന പ്രധാന തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രവും മതസൗഹാര്‍ദത്തിന്റെ പ്രതിരൂപവുമാണ് ശബരിമല ക്ഷേത്രം. പ്രതിവര്‍ഷം 4 മുതല്‍ 5 കോടി വരെ ആളുകള്‍ ആരാധനയ്‌ക്കായി ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുന്നുവെന്നാണ് കണക്ക്.
സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക, രാഷ്‌ട്രീയ, പാരിസ്ഥിതിക, ആത്മീയ പ്രാധാന്യമുള്ള വിവിധ കാരണങ്ങളാല്‍ ശബരിമല ക്ഷേത്രം എല്ലായ്‌പ്പോഴും മാധ്യമങ്ങളുടെയും പൊതുജനങ്ങളുടെയും ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രം കൂടിയാണ്. ഭരണത്തിലെ അഴിമതി, കെടുകാര്യസ്ഥത, ഫണ്ട് ദുര്‍വിനിയോഗം, ക്ഷേത്രത്തിലെ വിവിധ സര്‍ക്കാര്‍ ഏജന്‍സികള്‍ തമ്മിലുള്ള ഏകോപനമില്ലായ്മ, ദേവാലയത്തിന് വനഭൂമി അനുവദിക്കുന്നതിലെ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെയും ശരിയായ ശുചിത്വത്തിന്റെയും അഭാവം എന്നിവയൊക്കെ അടിയന്തിരമായി പരിഹരിക്കേണ്ടതാണ്. തീര്‍ഥാടകര്‍ക്കുള്ള അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ കുറവിനു പുറമേ പമ്പാനദിയിലെ മലിനീകരണവും ശബരിമലയിലെ പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്നങ്ങളും പ്രധാനമായും പരിഹരിക്കേണ്ടതാണ്.
പാരിസ്ഥിതിക വെല്ലുവിളികള്‍
സമൂഹങ്ങളുടെയും പാരിസ്ഥിതിക സംവിധാനങ്ങളുടെയും നിലനില്‍പ്പ് സമൂഹവും പരിസ്ഥിതിയും തമ്മിലുള്ള ചലനാത്മകമായ ഇടപെടലിനെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. പരിസ്ഥിതിയില്‍ മനുഷ്യന്റെ വിവേചനരഹിതമായ ഇടപെടല്‍ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളുടെ ഗണ്യമായ നഷ്ടം ഭൂമിയില്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള തീര്‍ഥാടകരുടെ വന്‍തോതിലുള്ള ഒഴുക്ക്, സ്ഥലപരിമിതി സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഗുരുതരമായ പ്രശ്നങ്ങളൊക്കെ ഭക്തര്‍ക്ക് സങ്കല്‍പ്പിക്കാനാവാത്ത ദുരിതം മാത്രമേ നല്‍കുന്നുള്ളു. തീര്‍ഥാടകര്‍ക്ക് വിരിവയ്‌ക്കാനുള്ള സ്ഥലത്തിന്റെ അപര്യാപ്തത, ശരിയായ ശുചീകരണ സൗകര്യങ്ങളുടെ അഭാവം, ഗതാഗതം, ആശയവിനിമയം എന്നിവ ഇവിടെ നിലനില്‍ക്കുന്ന പ്രധാന പ്രശ്നങ്ങളാണ്.
ഏറ്റവും മികച്ച സംരക്ഷിത വനമേഖലകളിലൊന്നാണ് 925 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റര്‍ വിസ്തൃതിയുള്ള പെരിയാര്‍ ടൈഗര്‍ റിസര്‍വ്. കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ സംരക്ഷിത പ്രദേശമാണിത്, രണ്ട് പ്രധാന നദികളായ പെരിയാറിന്റെയും പമ്പയുടെയും പ്രാഥമിക നീര്‍ത്തടമായി ഇത് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു, കൂടാതെ അപൂര്‍വവും പ്രാദേശികവും വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്നതുമായ സസ്യങ്ങളുടെയും മൃഗങ്ങളുടെയും ആവാസ കേന്ദ്രമാണിത്. പശ്ചിമഘട്ടം പോലുള്ള ജൈവവൈവിധ്യ കേന്ദ്രങ്ങളില്‍, വിവേചനരഹിതമായ മനുഷ്യ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ വനങ്ങളില്‍ വിനാശകരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നു. പാര്‍ലമെന്റിന്റെ പബ്ലിക് അക്കൗണ്ട്സ് കമ്മിറ്റിയുടെ (14-ാം ലോക്സഭ) 18-ാം റിപ്പോര്‍ട്ട്, പ്രദേശത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിക്ക് ഭംഗം വരുത്താതെ ശബരിമലയുടെ വികസനത്തിന് ആഹ്വാനം ചെയ്തു. സര്‍ക്കാരും ദേവസ്വം ബോര്‍ഡും ചേര്‍ന്ന് മാസ്റ്റര്‍ പ്ലാനുകള്‍ തയ്യാറാക്കി നടപ്പാക്കിയിട്ടും തീര്‍ഥാടന കേന്ദ്രത്തിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ അഭാവം പൂര്‍ണമായും പരിഹരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല.
നദീജല മലിനീകരണം
പമ്പാ നദി ദിനംപ്രതി മരിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. പത്തനംതിട്ട, ആലപ്പുഴ, കോട്ടയം ജില്ലകളിലെ ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ക്ക് പമ്പാ നദി ഉപകാരപ്രദമാണ്. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ശബരി മലനിരകളില്‍ നിന്ന് ആരംഭിച്ച് പടിഞ്ഞാറോട്ട് ഇടുക്കി, പത്തനംതിട്ട, ആലപ്പുഴ ജില്ലകളിലൂടെ ഒഴുകുന്ന ഈ നദി ശബരിമല ക്ഷേത്രവുമായുള്ള ദീര്‍ഘകാല ബന്ധമുള്ളതിനാല്‍ ദക്ഷിണ ഗംഗ എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. മനുഷ്യവിസര്‍ജ്ജനം, ഖരമാലിന്യങ്ങള്‍ വലിച്ചെറിയല്‍ തുടങ്ങിയ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ ഫലമായി നദി ജീര്‍ണിച്ചു.
ശുദ്ധീകരിക്കാത്ത മലിനജലമെല്ലാം പമ്പാനദിയില്‍ പതിക്കുന്നത് ആവാസവ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക് ഭീഷണിയായതിനാല്‍, ദ്രവമാലിന്യ ശുദ്ധീകരണത്തിന് അനുയോജ്യമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെയും സംസ്‌കരണ സൗകര്യങ്ങളുടെയും അഭാവം സ്ഥിതി കൂടുതല്‍ അപകടകരമാക്കുന്നു. മനുഷ്യവിസര്‍ജ്യങ്ങള്‍ നേരിട്ട് നദികളിലേക്ക് തള്ളുന്നതാണ് ആശങ്കപ്പെടേണ്ട മറ്റൊരു വിഷയം. പമ്പയില്‍, മൊത്തം കോളിഫോം ബാക്ടീരിയയുടെ അളവ് അനുവദനീയമായ പരിധിയേക്കാള്‍ 190 മടങ്ങ് കൂടുതലാണെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ട് പറയുന്നു. ഈ അശ്രദ്ധമായ മലിനീകരണം ദൈനംദിന ജല ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി പമ്പയെ ആശ്രയിക്കുന്ന ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ അപകടത്തിലാക്കുന്നു. ഹോട്ടലുകളിലെയും മറ്റും ഖരമാലിന്യങ്ങള്‍ നദിയിലേക്ക് വലിച്ചെറിയുക, മനുഷ്യവിസര്‍ജ്യങ്ങള്‍ ഒഴുക്കിവിടുക തുടങ്ങിയ മനുഷ്യനിര്‍മിത പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നദിയെ കൂടുതല്‍ മലിനമാക്കും.
ശബരിമലയില്‍ പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യം വലിയ പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്നമായി മാറിയിരിക്കുകയാണ്. തീര്‍ഥാടനകാലം അവസാനിച്ചിട്ടും ശബരിമലയിലേക്കുള്ള പാതയുടെ വശങ്ങളിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യങ്ങള്‍ നീക്കം ചെയ്യാന്‍ അധികൃതര്‍ തയാറാകാത്തതിനെ തുടര്‍ന്ന് പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിലെ വനമേഖലയില്‍ വസിക്കുന്ന വന്യമൃഗങ്ങളുടെ ആരോഗ്യം അപകടത്തിലായിരിക്കുകയാണ്. മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോര്‍ഡ് സമര്‍പ്പിച്ച റിപ്പോര്‍ട്ടിന് മറുപടിയായി 2015ല്‍ ശബരിമലയില്‍ പ്ലാസ്റ്റിക് ഉപയോഗം നിരോധിച്ച് കേരള ഹൈക്കോടതി ഉത്തരവിട്ടിരുന്നു. പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യ പ്രശ്നത്തിന്റെ ഒന്നിലധികം സംഭവങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തി മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോര്‍ഡ് സമര്‍പ്പിച്ച റിപ്പോര്‍ട്ടിന് മറുപടിയായാണ് കോടതി നിയന്ത്രണം പുറപ്പെടുവിച്ചത്. ഉള്‍വനത്തില്‍ പോലും പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യം കണ്ടെത്തിയതായി പെരിയാര്‍ വെസ്റ്റ് ഡിവിഷന്‍ ഡെപ്യൂട്ടി ഡയറക്ടര്‍ പീരുമേട് കോടതിയെ അറിയിച്ചു. അത്തരമൊരു സംഭവത്തില്‍ ആനയുടെ ശരീരത്തിനുള്ളില്‍ പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യം കണ്ടെത്തി. പ്ലാസ്റ്റിക് ഉല്‍പന്നങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കിയും പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ ഉല്‍പ്പന്നങ്ങളുടെ ഉപയോഗം പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചും, ശബരിമലയിലെ വാര്‍ഷിക തീര്‍ത്ഥാടനകാലം ‘ഹരിത’മാക്കാന്‍ എല്ലാ ശ്രമങ്ങളും അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്
വിവിധ കമ്മീഷനുകളുടെ റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍
2000-ല്‍ കേരള ഫോറസ്റ്റ് റിസര്‍ച്ച് ഇന്‍സ്റ്റിറ്റിയൂട്ട് കെഎഫ്ആര്‍ഐ) സമര്‍പ്പിച്ച ഒരു പഠനറിപ്പോര്‍ട്ടില്‍ തിരുവിതാംകൂര്‍ ദേവസ്വം ബോര്‍ഡ് ശബരിമലയില്‍ വരുമാന കേന്ദ്രീകൃത സമീപനത്തിന് പകരം തീര്‍ഥാടകര്‍ക്ക് അനുകൂലമായ സമീപനമാണ് സ്വീകരിക്കേണ്ടതെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടു. പെരിയാര്‍ വന്യജീവി സങ്കേതത്തില്‍ നിന്ന് ശബരിമല ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങള്‍ വേര്‍പെടുത്തണമെന്നും പ്രദേശത്തിന്റെ ദീര്‍ഘകാല വികസനത്തിനായി ഒരു മാസ്റ്റര്‍ പ്ലാന്‍ പ്രദേശത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിയുടെ വിശാലമായ പരിഗണനകള്‍ക്കനുസൃതമായി തയ്യാറാക്കണമെന്നും വി.കെ. മല്‍ഹോത്ര കമ്മിറ്റി നിര്‍ദ്ദേശിച്ചു. പടിഞ്ഞാറന്‍ ഹിമാലയത്തിലെ വൈഷ്‌ണോദേവി ക്ഷേത്രത്തിന് സമാനമായി തീര്‍ഥാടക മാനേജ്മെന്റില്‍ ഒരു പ്രൊഫഷണല്‍ സമീപനവും ശബരിമലയുടെ ഭരണത്തിനായി ഒരു നിയമപരമായ ബോഡി രൂപീകരിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയും കമ്മിറ്റി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ശബരിമലയില്‍ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷിച്ചു കൊണ്ട് തീര്‍ത്ഥാടനം നടത്താന്‍ ആവശ്യമായ ബോധവത്കരണം അനിവാര്യമാണ്.
ജന്മഭൂമി ഓണ്‍ലൈന്‍
പ്രതികരിക്കാൻ ഇവിടെ എഴുതുക: