ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാനം സനാതനധര്‍മ്മം

വിഷ്ണു എസ്സ് വാര്യര്‍

(ഭാരതീയ ശിക്ഷണ്‍ മണ്ഡല്‍ സംസ്ഥാനകാര്യദര്‍ശിയാണ് ലേഖകന്‍)

ഏതൊരു ഭരണഘടനയും അതാത് രാജ്യങ്ങളുടെ തനതായ മൂല്യങ്ങളുടെയും, സംസ്‌കാരത്തിന്റെയും, അഭിലാഷങ്ങളുടെയും പ്രതീകമാണ്. മൂല്യങ്ങളും, സാംസ്‌കാരിക തനിമയും നിലനിര്‍ത്തുന്നതിനോടൊപ്പം, രാജ്യത്തിന്റെ അഭിലാഷങ്ങളെ നേടിയെടുക്കുന്നതിനു വേണ്ട മാര്‍ഗ്ഗനിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും ഭരണഘടന മുന്‍പോട്ട് വെക്കുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പുരാതനവും എന്നാല്‍ ഇന്നും നിലനില്‍ക്കുന്നതുമായ ഭാരതീയ സംസ്‌കാരത്തിന്റെ കാതലായ സ്വാതന്ത്ര്യം, സമത്വം, സാഹോദര്യം, സമാധാനപരമായ സഹവര്‍ത്തിത്വം, ജനാധിപത്യം, പ്രകൃതിയോടുള്ള ആദരവ് എന്നിവയാണല്ലോ ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടനയുടെയും അടിസ്ഥാന മൂല്യങ്ങള്‍. 

ഭരണഘടനാ ശില്പികള്‍ ഭാരതീയ സംസ്‌കാരത്തെയും മൂല്യങ്ങളെയും വളരെയധികം ഉള്‍ക്കൊണ്ടിരുന്നു എന്നതിനുള്ള സുപ്രധാന തെളിവാണ് നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ പേര്. ഒന്നാമത്തെ അനുച്ഛേദം പറയുന്നത് ”ഇന്ത്യ, അതായത് ഭാരതം, സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു യൂണിയനായിരിക്കും.” അതായത് നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ പേര് ഭാരതം എന്നാണെന്ന് ഭരണഘടനാ ശില്പികള്‍ അംഗീകരിച്ചിരുന്നു. കേവലം ഒരു പേരിനപ്പുറം, ഭാരതം എന്നത് ബ്രിട്ടീഷുകാര്‍ക്കും മുഗളന്മാര്‍ക്കും മുന്‍പുള്ള പ്രതാപപൂര്‍ണ്ണമായ ഒരു ഭൂതകാലത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ്. ”ഭാരതം” എന്ന പേര് പ്രതീകാത്മക സ്വഭാവമുള്ളതായിരുന്നു, രാജ്യം മുഴുവന്‍ ആത്മീയമായി ഉയര്‍ന്ന പ്രബുദ്ധതയുള്ളവരായിരുന്നു എന്ന വസ്തുത വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. പുരാതന ഹൈന്ദവ പാരമ്പര്യങ്ങളുടെ ഐതിഹ്യങ്ങളില്‍ നിന്നാണ് ഭാരതം എന്ന പേര് തന്നെ ഉരുത്തിരിഞ്ഞത് എന്ന് നമുക്കു കാണാന്‍ കഴിയും. ഭാരതം, ഭാരതവര്‍ഷം അല്ലെങ്കില്‍ ഹിന്ദുസ്ഥാന്‍ എന്നാണല്ലോ നമ്മുടെ രാജ്യം പ്രാചീനകാലം മുതല്‍ തന്നെ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.  

ഹിമാലയം സമാരാഭ്യ യാവത്  

ഇന്ദു സരോവരം  

തം ദേവനിര്‍മിതം ദേശം ഹിന്ദുസ്ഥാനം  

പ്രചക്ഷതേ  

ഹിമാലയത്തില്‍ തുടങ്ങി ഇന്ദു സരോവരം (ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്രം) വരെ നീണ്ടുകിടക്കുന്ന ദൈവത്താല്‍ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ട രാഷ്‌ട്രമാണ് ‘ഹിന്ദുസ്ഥാന്‍’ എന്നാണ് പ്രമാണം. മഹാഭാരതകാലം മുതല്‍ ഭരതന്‍ എന്ന രാജാവിന്റെ പേരിലാണ് ഭാരതം, ഭാരതവര്‍ഷമെന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഭരതന്‍ ഒരു ഇതിഹാസ ചക്രവര്‍ത്തിയും ഭരത രാജവംശത്തിന്റെ സ്ഥാപകനും മഹാഭാരത ഇതിഹാസത്തിലെ പാണ്ഡവരുടെയും കൗരവരുടെയും പൂര്‍വ്വികനുമായിരുന്നു. ഹസ്തിനപുരിലെ രാജാവായ ദുഷ്യന്തന്റെയും ശകുന്തള രാജ്ഞിയുടെയും പുത്രനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. മഹാനായ ഭരത് രാജാവ് ഭാരതവര്‍ഷ (ഇന്നത്തെ ഇന്ത്യന്‍ ഉപഭൂഖണ്ഡം ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന പ്രദേശം) മുഴുവന്‍ കീഴടക്കിയിരുന്നു.  

സനാതനധര്‍മ്മത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം ബഹുസംസ്‌കാരവും ബഹുസ്വരവും സഹിഷ്ണുതയുമുള്ള ഒരു സമൂഹമായിരുന്നു എന്ന വസ്തുതയ്‌ക്ക് അടിവരയിടുന്നതാണ് ‘യൂണിയന്‍ ഓഫ് സ്റ്റേറ്റ്’ എന്ന പ്രയോഗം. സനാതന സംസ്‌കാരത്തിന്റെ ഭാഗമായി ധാരാളം ഉപ സംസ്‌കാരങ്ങളും നിലനിന്നിരുന്നു. ഈ ഉപസംസ്‌കാരങ്ങളില്‍ ഭൂരിഭാഗവും ഹിന്ദുത്വത്തില്‍ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞതാണ്. അല്ലെങ്കില്‍ അത് വളരെയധികം സ്വാധീനിക്കപ്പെട്ടവയാണ്. ഉപ-സൂക്ഷ്മ, ബഹുസംസ്‌കാരങ്ങള്‍ നിലവിലുണ്ടെങ്കിലും, ഭാരതത്തില്‍ കാലങ്ങളായി രാഷ്‌ട്രീയവും ഭൂമിശാസ്ത്രപരവും സാംസ്‌കാരികവുമായ ഒരു ഐക്യം നിലനിന്നിരുന്നു. സനാതനധര്‍മ്മത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന സ്വഭാവമാണ് സാംസ്‌കാരിക ഏകീകൃത ശക്തി, അല്ലെങ്കില്‍ നാനാത്വത്തില്‍ ഏകത്വം. അത് കേവലം ഒരു മതമല്ല, മറിച്ച് ഒരു ജീവിതരീതിയാണ്. ഈ അന്തര്‍ലീനമായ ഐക്യം കേന്ദ്രീകൃത അധികാരത്തിന്റെ രൂപത്തില്‍ രാഷ്‌ട്രീയമായി പലതവണ ഉയര്‍ന്നുവന്നു. പക്ഷേ പ്രാദേശിക ഉപസംസ്‌കാരത്തിന്റെ വികാസത്തിനും അതിജീവിക്കാനുമുള്ള, അഭിവൃദ്ധിയുള്ള ഇടത്തില്‍ വിട്ടുവീഴ്ച ചെയ്യാതെ ഒളിഞ്ഞും തെളിഞ്ഞും തുടര്‍ന്നു.  

ഭരണഘടനയുടെ ആമുഖത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന സാഹോദര്യത്തിന്റെ കാതലായ മൂല്യം ‘വസുധൈവ കുടുംബകം’ എന്ന ഉപനിഷത് ആശയത്തില്‍ നിന്ന് കടമെടുത്തതാണ്. അതായത് പ്രപഞ്ചം മുഴുവന്‍ ഒരു കുടുംബമാണ്. ഇന്ത്യന്‍ ധാര്‍മ്മികത അടിസ്ഥാനപരമായി ഹിന്ദു സ്വഭാവമുള്ളതാണെന്നും എന്നാല്‍ ധാര്‍മ്മികത മറ്റെല്ലാ വിശ്വാസങ്ങളോടുമുള്ള ആദരവും സഹിഷ്ണുതയും അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നുവെന്നും ഭരണഘടനയുടെ നിര്‍മ്മാതാക്കള്‍ സൂക്ഷ്മമായി പറയുന്നു. പ്രകൃതിയുമായുള്ള മനുഷ്യരുടെ സഹവര്‍ത്തിത്വം സ്വാഭാവികമായ ഒരു ജീവിതരീതിയാണ്. അതാണ് സനാതനധര്‍മ്മം. നമ്മുടെ ദൈനംദിന പ്രാര്‍ത്ഥനകളില്‍, മൃഗങ്ങളും സസ്യങ്ങളും ഉള്‍പ്പെടെ എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളിലും ഐക്യം ഉണ്ടായിരിക്കും, ലോകം മുഴുവന്‍ അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിക്കട്ടെ എന്നിങ്ങനെയാണ് പ്രതിപാദിക്കുന്നത്. ഇത് തന്നെയാണ് ഭരണഘടനയുടെ അനുച്ഛേദം 51-എ(ജി) ഓരോ പൗരനോടും അനുശാസിക്കുന്നത്. അതായത് കാടുകള്‍, തടാകങ്ങള്‍, നദികള്‍, വന്യജീവികള്‍ എന്നിവയുള്‍പ്പെടെയുള്ള പ്രകൃതി പരിസ്ഥിതിയെ സംരക്ഷിക്കുകയും മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുക, ജീവജാലങ്ങളോട് അനുകമ്പ കാണിക്കുക എന്നത് ഏതൊരു ഇന്ത്യന്‍ പൗരന്റെയും ഭരണഘടനാപരമായ ഉത്തരവാദിത്വം കൂടെയാണ്.  

ഭരണഘടനയുടെ ഭാഗം 4എ, അനുച്ഛേദം 51-എ, പൗരന് ‘പൊതു സാഹോദര്യത്തിന്റെ ആത്മാവ്’, ‘ശ്രേഷ്ഠതയ്‌ക്കായി പരിശ്രമിക്കുക’, ‘പ്രകൃതി പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷിക്കുക’ എന്നിവ ഉണ്ടായിരിക്കണമെന്ന് വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ കാതലായ ധാര്‍മ്മികതയായ ‘വസുധൈവ കുടുംബകം’ എന്ന പദം, മതപരമോ ഭാഷാപരമോ പ്രാദേശികമോ വിഭാഗപരമോ ആയ വൈവിധ്യങ്ങള്‍ക്കതീതമായി ഇന്ത്യയിലെ എല്ലാ ജനങ്ങള്‍ക്കും ഇടയിലുള്ള മറ്റ് വിശ്വാസങ്ങളോടുള്ള സഹിഷ്ണുത, ഐക്യം, പൊതുവായ സാഹോദര്യത്തിന്റെ ആത്മാവ് എന്നിവയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.  

സനാതനധര്‍മ്മം മനുഷ്യരെ മാത്രമല്ല മൃഗങ്ങളെപ്പോലും ബഹുമാനിക്കുന്നു. വേദകാലം മുതല്‍ ഭാരതീയര്‍ സമൂഹത്തില്‍ പശുവിനെ മാതാവായി ആരാധിക്കുകയും ബഹുമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പശുവിനെ ആരാധിക്കുന്നത് ഹൈന്ദവ സാംസ്‌കാരിക മനഃശാസ്ത്രത്തില്‍ ഉള്‍ച്ചേര്‍ന്നതാണ്. ഭാരതീയര്‍ പശുവിനെ തങ്ങളുടെ കുടുംബത്തിന്റെ ഭാഗമായി കണക്കാക്കുന്നു, പശുവിനെയും അതിന്റെ ആരാധനയെയും കേന്ദ്രീകരിച്ച് നിരവധി സാംസ്‌കാരിക-മത ഉത്സവങ്ങളുണ്ട്. സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്ക് അവരുടെ നിയമങ്ങള്‍ രൂപപ്പെടുത്തുമ്പോള്‍ അവ പിന്തുടരാനുള്ള വഴികാട്ടിയായി വര്‍ത്തിക്കുന്ന സംസ്ഥാന നയത്തിന്റെ നിര്‍ദ്ദേശക തത്വങ്ങളില്‍, പശുവിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെ വാഴ്‌ത്തിയിട്ടുണ്ട്.  

ഭരണഘടനയുടെ 48-ാം അനുച്ഛേദം അനുസരിച്ച്, ആധുനികവും ശാസ്ത്രീയവുമായ രീതിയില്‍ കൃഷിയും മൃഗപരിപാലനവും സംഘടിപ്പിക്കാന്‍ സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ ശ്രമിക്കേണ്ടതാണ്, പ്രത്യേകിച്ച്, പശുക്കളെയും പശുക്കിടാക്കളെയും കശാപ്പ് ചെയ്യുന്നത് നിരോധിക്കുന്നതിനും ഇനങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും നടപടികള്‍ കൈക്കൊള്ളണം. നിയമനിര്‍മ്മാണത്തിലൂടെ പശുക്കളെയും പശുക്കിടാക്കളെയും കശാപ്പ് ചെയ്യുന്നത് നിരോധിക്കാന്‍ ഇത് സംസ്ഥാനത്തിന് പ്രത്യേകം നിര്‍ദ്ദേശം നല്‍കുന്നു. അതിനാല്‍, മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ ആദര്‍ശം പിന്തുടര്‍ന്ന്, പശുവിനെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും കശാപ്പ് ചെയ്യുന്നത് തടയുന്നതിനുമായി നിയമങ്ങള്‍ നിര്‍മ്മിക്കാന്‍ ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടന പ്രത്യേകമായി സംസ്ഥാനങ്ങളോട് കല്‍പ്പിക്കുന്നു.  

സനാതനധര്‍മ്മം നിലനില്‍ക്കുന്ന ഭാരത ദേശത്തെ മുഴുവന്‍ കൂട്ടിയോജിപ്പിക്കാന്‍ സംസ്‌കൃത ഭാഷ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. വേദങ്ങള്‍, രാമായണം, ഭഗവദ്ഗീത, മഹാഭാരതം, യോഗസൂത്രം തുടങ്ങിയ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ സംസ്‌കൃത ഭാഷയില്‍ എഴുതുകയും സമാഹരിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അനുച്ഛേദങ്ങള്‍ 343, 351 പ്രകാരം, ഹിന്ദിയെ യൂണിയന്റെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാക്കുകയും അതിന്റെ പദാവലിക്കായി ”പ്രാഥമികമായി സംസ്‌കൃതത്തിലും രണ്ടാമതായി മറ്റ് ഭാഷകളിലും” ഉള്ള പദങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളാനും ഹിന്ദി ഭാഷ പ്രചരിപ്പിക്കാന്‍ സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്ക് നിര്‍ദ്ദേശം നല്‍കുകയും ചെയ്യുന്നു. സംസ്‌കൃത ഭാഷയില്‍ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉള്‍ക്കൊണ്ട് ഹിന്ദി ഭാഷ പ്രചരിപ്പിക്കാന്‍ കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരുകളോട് ഭരണഘടന വ്യക്തമായി കല്‍പ്പിക്കുന്നു.  

ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാന  ഘടന വ്യാഖ്യാനിക്കുമ്പോള്‍ സുപ്രിം കോടതി വളരെ നീതിപൂര്‍വ്വം സംരക്ഷിച്ച മേഖലകളില്‍ ആമുഖം, മൗലികാവകാശങ്ങള്‍, നിര്‍ദ്ദേശ തത്വങ്ങള്‍, മൗലിക കടമകള്‍ എന്നിവയും മറ്റ് ചില വ്യവസ്ഥകളും ഉള്‍പ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാനം സനാതനധര്‍മ്മമാണ്, അത് മനുഷ്യത്വവും മാനവികതയും അല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ല.